Ψέμα

Ψέμα. Μία λέξη, τόσο κακό. Ή τόσο καλό; Πολλοί είναι αυτοί που λένε ότι δεν είναι κακό το να λες κανα ψεματάκι. Αν δηλαδή το πεις για να μην πληγώσεις κάποιον ή απλά για να μην τον στενοχωρήσεις.

Ίσως απο μία άποψη να έχουν δίκιο. Αν όμως αυτό ο κάποιος μάθει κάποτε την αλήθεια δεν θα πληγωθεί περισσότερο; Δεν θα λυπηθεί; Δεν θα ζητήσει εξηγήσεις; Δεν θα έχει στην τελική δίκιο να νευριάσει;

Και πως κρίνεις αν ένα ψέμα είναι καλό ή κακό; Υπάρχει κάποιος γενικός κανόνας; Υπάρχει σετ απο κανονισμούς που διέπουν την κατηγορία ψέμα; Ή μήπως πέφτουμε πάλι στη κατηγορία «αυτό είναι υποκειμενικό» αλλιώς γνωστή και σαν «η εύκολη λύση» για να αποφύγουμε ερωτήσεις και συζητήσεις τέτοιου είδους.

Εψαξα λίγο, το γκούγκλισα κιόλας αλλά δεν βρήκα πουθενά οδηγίες ως προς τα ποιά ψέματα είναι καλά... έστω ότι είναι αυτά που λες για να μην στενοχωρήσεις κάποιον και να του δώσεις ελπίδα.

Όταν το ακούς αυτό λες σχεδόν με σιγουριά πως ναι, έτσι πιστεύω, ένα τέτοιο ψέμα θα ήταν επιτρεπτό. Όπως θα έλεγες δηλαδή, σε κάποιον που πεθαίνει, ότι όλα θα πάνε καλά ώστε να του δωσεις λίγο κουράγιο και να μην περάσει τον χρόνο που του απομένει μέσα στη πίκρα και τη κατάθλιψη....

Όμως την στιγμή που θα έβγαινε απο μέσα του η ζωή πως ξέρουμε ότι δεν θα γύριζε να μας κοιτάξει με ένα «γιατι;» ζωγραφισμένο στα μάτια; Με έναν πόνο και μια θλίψη γιατί μπορεί να του είχαμε στερήσει με το ψέμα μας αυτό, την δυνατότητα να κάνει κάτι τελευταίο...να δει κάποιον που είχε χρόνια να δει, να ζητήσει ίσως μια συγχώρεση απο κάποιον που κάποτε πλήγωσε...

Δεν είμαστε και πολύ σίγουροι πια για την ορθότητα της απόφασης μας να πούμε ψεματα ε; Η ηθική της πράξης μας , πλέον μπερδεύεται. Αυτό που μεχρι πριν λίγο ήταν «για καλό» τώρα πλέον γυρίζει μπούμεραγκ... Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί ίσως δεν υπάρχουν καλά και κακά ψέματα αλλά απλά ανώδυνα και επώδυνα με ενδιάμεσες διαβαθμίσεις ανάλογα με τις συνέπειες τους σε κάθε διαφορετική φάση της ζωής.

Το ψεμα του παραδείγματος στην ουσία το μόνο που προσφέρει είναι να βγάλει απο τη δύσκολη θέση αυτόν που το λέει και αυτό γιατί δεν αναγκάζεται να πεί το άσχημο νέο. Δεν χρειάζεται να δει τον πόνο στα μάτια του αρρώστου, τη θλίψη και την απογοήτευση για το επερχόμενο τέλος. Με όποιον τρόπο και αν παρουσιαστεί, παραμένει η εύκολη λύση.

Δεν βγάζω την ουρά μου απέξω απο την κατηγορία «λέω ψέματα». Και γω το κάνω ενίοτε συνήθως όταν δεν έχω όρεξη να ακούσω την γκρίνια του πατέρα μου για το που θα πάω. Κάτι δηλαδή που συνέβαινε συχνά μέχρι και τα πρώτα χρόνια μετά το τέλος του σχολείου.

Τώρα πλέον θα πω ψέματα , πολλές φορές ολόκληρη ιστορία, όταν δεν θέλω να εξηγήσω ή να δώσω αναφορά για κάτι που κάνω ή μου συμβαίνει. Και πάντα αυτό γίνεται σε άτομα που δεν εμπιστεύομαι και δεν εχω διάθεση να τους ανοίξω την καρδιά μου.

Μου έχουν πει σαφώς ψέματα πολλές φορές στην μέχρι τώρα ζωή μου, όπως και στους περισσότερους ανθρώπους και φαντάζομαι ότι μέχρι να πεθάνω θα ακούσω πολλά ακόμα. Κάποια απο αυτά τα ψέματα τα αγνόησα, άλλα με πλήγωσαν και άλλα με θυμωσαν.

Κάθησα και σκέφτηκα κάποια στιγμή, τι επιπτώσεις είχαν διάφορα ψέματα σε μένα. Ποια με ενόχλησαν περισσότερο, ποια με πλήγωσαν και ποια ενώ με θύμωσαν εκείνη τη στιγμή μετά τα διέγραψα απο το μυαλό μου. Αυτό που παρατήρησα ήταν ότι τις μεγαλύτερες επιπτώσεις κάποιες στιγμές τις είχαν κάποια μικρά, ανώδυνα ψεματάκια...μπορεί να φαίνεται περίεργο αυτό αλλά ο λόγος είναι απλός. Αν κάποιος άνθρωπος σου πει ψέματα για ένα μικρό, χαζό ίσως πράγμα, τότε για κάποιον σοβαρό λογο τι θα κάνει; Δεν θα μιλήσει καθόλου ή θα πει ένα ακόμα μεγαλύτερο ψέμα;

Μπορώ να πω ότι μου τη σπάνε οι άνθρωποι που δεν μιλάνε καθόλου. Που κατεβάζουν τη μούρη, κλείνουν διακόπτες και δεν λένε κουβέντα. Ούτε ψέμα, ούτε αλήθεια. Τους μιλάς και σιωπούν. Τους παρακαλάς για μια κουβέντα και σε γράφουν. Απλά κατεβάζουν το κεφάλι, εμφανίζουν τα «μούτρα» και ενίοτε γκρινιάζουν. Και συ τι μπορείς να κάνεις εσύ; Αν είσαι σαν τους περισσότερους ανθρώπους, δεν κάνεις τίποτα απλά τους αφήνεις να βράσουν στο ζουμί τους και περιμένεις...

Αν είσαι σαν εμένα, ανώμαλος δηλαδή, προσπαθείς να καταλάβεις, φτιάχνεις σενάρια. Φαντάζεσαι πως μπορεί να έχει η κατάσταση. Ζεις την όλη ιστορία σαν να την περνάς εσύ, με λίγα λόγια συμπάσχεις. Όπως λέει για να με κοροϊδέψει η κουμπάρα μου, μην δω άνθρωπο δικό μου να «πονάει», εγώ θα πεθάνω για να τον κάνω να νιώσει καλύτερα. Ειδικά αν αυτό το άτομο είναι το «έτερον ήμιση» μπορώ να οικειοποιηθώ όλα του τα προβλήματα προκειμένου να μην τον δω να πονάει.

Έτσι βέβαια λέει η κουμπάρα. Εγώ δεν το πιστεύω. Όχι γιατί με παρουσιάζει μουρλή για δέσιμο αλλά γιατί αυτό που μου καταλογίζει είναι πολύ αλτρουϊστικό και γω δεν είμαι έτσι. Δεν εννοώ μουρλή, απο αυτό είμαι σίγουρα, χαλαράααα δεν διαφωνώ καθόλου. Ενίοτε είμαι και ψυχάκιας.

Αλτρουίστια απο την άλλη δεν νομίζω ότι είμαι. Όταν συμπάσχω με τον άλλο το κάνω πάνω απ όλα για τους καθαρά δικούς μου εγωιστικούς λόγους. Όχι μόνο γιατί αν νιώσει αυτός καλύτερα θα χαρώ, αλλά γιατί αν νιωσει καλύτερα θα είναι καλύτερα και με μένα. Δεν θα γκρινιάζει, δεν θα μιζεριάζει και θα μπορώ και γω να λειτουργώ σωστά. Όλα θα χουν μπει στη θέση τους, οι συζητήσεις θα χουν επιστρεψει και όλα θα βαίνουν πλέον καλώς.

Πως μου ήρθαν πάλι όλα αυτά; Έλα ντε...ίσως κάτι που άκουσα στη δουλειά ή στις διαπροσωπικές μου σχέσεις πυροδότησε τις σκέψεις μου. Δεν είμαι σίγουρη, απλά μια μέρα ξύπνησα με τη λέξη ψέμα να αναβοσβήσει σαν πινακίδα νέον μέσα στο μυαλό μου. Το έπιασα το θέμα πριν λίγες μέρες, το τελειώνω σήμερα. Μέσα στον προθάλαμο ενός ιατρείου, περιμένοντας τον γιατρό ήδη μισή ώρα μετά την έναρξη του ωραρίου του...

Γύρω μου οι κλασικοί παππούδες και γιαγιάδες που οφείλουν να υπάρχουν σε κάθε ιατρείο που σέβεται τον εαυτό του. Μιλάνε για τα κλασικά θέματα, αρρώστιες φάρμακα και το all time classic που είναι το κράτος...

Έγινα και γω λίγο το θέμα τους, λόγω αυτού εδώ του τετραδίου που γράφω τις σκέψεις μου, είναι και ο Ευαγγελάτος της μόδας σε αυτές τις ηλικίες...βαρέθηκα να τους λέω γελώντας πως « όχι δεν είμαι δημοσιογράφος...ναι εργάζομαι...όχι κάτι δικά μου είναι αυτά που γράφω...όχι δεν καταγράφω τις συζητήσεις σας...μα όχι σας λέω...δεν είμαι δημοσιογράφος...»

Τώρα με άφησαν για λίγο πάλι στην ησυχία μου. Στιγμές – στιγμές με θυμούνται και και με ρωτάνε διάφορα. Πόσο χρονών είμαι, παντρεμένη ή ανύπαντρη, αν έχω παιδιά ή όχι, αν έχω αδέρφια....κλασικές ερωτήσεις ηλικιωμένων ανθρώπων....

Σ όλες αυτές λοιπόν τις συζητήσεις ιατρείων ακούγονται πάντα αλήθειες αλλά και ψέματα. Τα τελευταία είναι σίγουρα ο μεγαλύτερος εκπρόσωπος των ανώδυνων ψεμάτων, ή αλλιώς των ψεματων εντυπωσιασμού μεταξύ ανθρώπων που βρεθήκανε τυχαία και δεν πρόκειται να συναντηθούν ξανά ποτέ. Εκτός ίσως απο κάποια άλλη ουρά σε κάποιο άλλο ιατρείου ή ισως και σε κάποια τράπεζα. Μπορεί ακόμα να ξανασυναντηθούν εδώ, στον ίδιο προθάλαμο, τον επόμενο μήνυμα για την καινούργια συνταγή φαρμάκων.

Εχουν περάσει τρία τέταρτα απο την ώρα που θα έπρεπε να είχε ανοίξει το ιατρείο...ελπίζω να έρθει ο γιατρός σύντομα και να τελειώνω γρηγορα γιατι πρέπει να πάω για δουλεια...πνίγομαι στις εκκρεμότητες και θέλω να δω και τα χανουμάκια το βράδυ...

Χμμμ τους βλέπω να με κοιτάνε πάλι, σε λίγο θ’ αρχίσουν να μου την πέφτουν παλι με καινούργιο σερί ερωτήσεων. Πιάσανε θέμα που επιβάλλει την συμμετοχή μου...νέα ζευγάρια και παιδιά...είμαι μάλλον το μονο νεαρό άτομο εδώ....σβήστε το μάλλον... είμαι το μονο νεαρό άτομο εδω....

Κοίτα να δεις τελικά, βρίσκομαι τόση ώρα σε ένα live forum. Υπάρχουν όλα εδω μέσα, οι ερωτήσεις απλά για να γνωριστούμε και οι κοινωνικοπολιτικές συζητήσεις....κρίμα που δεν έχουν και αθλητικά, θα είχε πλάκα να δω τι θα λέγαν οι γιαγιάδες...

Ωχ...με πιάσανε...πάω να «ποστάρω» την άποψη μας περι του ότι δεν σου φτάνουν τα «μισθά» για να ζεις αξιοπρεπώς πόσο μάλλον για να συντηρείς και παιδί κλπ κλπ κλπ...καλή σας μέρα...

(Γράφτηκε τον Οκτώβριο του 2006 )